İngilizce “artificial intelligence” kelime grubunun Türkçe karşılığı olan Yapay Zeka Nedir? İnsan müdahalesi olmaksızın, tamamıyla yapay araçlar ile insan gibi davranabilen, muhakemede bulunabilen ve hareket edebilen makinelerin geliştirilmesini sağlayan teknolojilere Yapay Zeka denilir. Artificial intelligence bilgisayar teknolojilerine ya da bilgisayar teknolojileri ile çalışan makinalara uygulanır. Yapay zeka ile çalışan makine ya da robot; programları/yazılımları aracılığıyla insan gibi davranıp konuşabilir, insanın sorduğu sorulara yanıt verip birtakım işlemleri gerçekleştirebilir.
Hayatı müthiş şekilde kolaylaştıran yapay zeka uygulamaları sayesinde insanlar; evde iş yerlerinde, sokakta, telefon, tablet ve bilgisayarları ile her işlemi hızlı, kolay ve ekonomik bir biçimde gerçekleştiriyor. Geçmişi 1940’lı yıllara kadar uzanan yapay zeka ile makineler, insan zekasına sahip oluyor ve hafızalarına yüklü programların müsaade ettiği kadarıyla, kısmi de olsa analiz ve sentez yapıp elde ettiği verilerle sonuca ulaşabiliyor. Böylece oldukça karmaşık gibi görünen pek çok sorun, yapay zekanın uygulandığı robotlar ve makineler vasıtasıyla kolayca çözümlenebiliyor.
Yapay Zekanın Alt Alanları
Yapay zeka nedir kısaca bilgi vermek gerekirse makine öğrenimi ve derin öğrenme olmak üzere iki başlıkta incelenir. Detaylarına yapay zeka nedir makale içerisinde yer vereceğiz.
- Makine öğrenimi, makinenin kendisine sunulan verilerle mantıksal ve akılcı sonuçlara ulaşmasını sağlayan yapay zeka alt alanıdır. Örneğin Facebook, eğer Facebook hesapları varsa telefon rehberinizdeki kişileri size arkadaş olmanız için öneriyor.
- Derin öğrenme daha karmaşık gibi görünen, çok katmanlı öğrenme biçimidir. Cihaz, derin öğrenmede kendi kurallarını kendisi koyar, farkları, ayırıcı nitelikleri ve benzerlikleri bularak sonuca ulaşır. Yine Facebook örneğiyle konuyu açıklayabiliriz: Facebook, birlikte fotoğraf çektirdiğiniz kişiyi tanıyıp o kişiyi etiketlemenizi derin öğrenme yoluyla sağlar.
Yapay Zeka Nedir Ne İşe Yarar?
İnsanın olmadığı bir teknoloji düşünülemez, ama Artificial intelligence ile insanlar, bazı sektörlerde devreden çıkmaya başladı. Bazı sektörlerde ise istihdam edilen insan sayısı azaldı. Bu teknolojinin sağladığı faydaları gören şirketler, yapay anlayış ile çalışabilecek bilgisayarlar ve bilgisayar temelli çalışan makineler üretmeye başladı. Elbette, geldiğimiz noktada bu durum, kaçınılmaz olarak herkesi etkiliyor.
- Bilişim zekası
Yapay Zeka Nedir? - Endüstride
- Bankacılıkta
- İletişim bilimlerinde
- Sağlık sektöründe
- Otomotiv alanında
kullanılmaya başlandı. Yapay zekanın kullanıldığı bu alanlarda pek çok farklı iş ve işlem yapılabiliyor. Mesela bilgisayar verilerinden yola çıkılarak doğal bir dil oluşturulabiliyor.
Cep telefonu, bilgisayar, tablet, müşteri hizmetleri sistemleri ya da başka makineler; insanların konuşmalarını algılayıp onların istedikleri işlemleri yapabiliyor ya da onları uygun alana yönlendirebiliyor. Bağlandığınız bir web sitesinde birtakım şablon cümlelerle sizinle konuşabiliyor, ihtiyacınız olan bilgileri size sunabiliyor.
Yapay zekanın uygulandığı bazı sistemler, eğitim ve öğretim faaliyetlerinde kullanılıyor ve üst düzey verim sağlıyor. Bazı araçlar, yapay zeka ile mantıksal işlemler yapıp karar sürecine katkıda bulunabiliyor. Biyometrik alanında da kullanılan yapay zeka dokunma, beden dili ve konuşma gibi insanî faaliyetleri gerçekleştirip insanlarla etkileşim içine girebiliyor. Özellikle otomotiv ve endüstri sektöründe insanların yapması gereken tüm işlerin otomatik olarak yapılmasını sağlıyor. İstatistik, metin analizi, NLP (doğal dil işleme) gibi işlemleri yapabiliyor.
Yapay Zeka Yazılım Teknolojileri
Yukarıdaki açıklamalar ışığında çok rahatlıkla söylenebilir ki yapay zeka, bilgisayarlar teknolojilerinde ve birtakım programlar aracılığıyla kullanılabilen bir sistemdir. Net olarak belirtmek gerekir ki artificial intelligence kullanılan en önemli alan, yazılım endüstrisidir. Yazılım endüstrisinde yoğun ve etkin şekilde kullanılan yapay zeka ile firmalar; işlerini hızlı, kolay ve daha ekonomik bir şekilde gerçekleştiriyor. İlerleyen süreçte alanımız olan web tasarım konusunda bile kullanıcı deneyimlerini ölçmek için yapay zekanın kullanılması mümkün olabilecek.
Bu sistem ile;
- Apple Siri, Microsoft Cortana gibi insan sesini algılayan ve işlemleri bu komutlarla gerçekleştiren programlar üretti
- Bazı firmalar yapay zekayı kullanan yazılımlar ile sürücüsüz araçlar üretiyor
- Çamaşırın kir ve rengini algılayan ve buna uygun program kullanarak yıkama işlemini gerçekleştiren çamaşır makineleri üretiliyor
- Navigasyon uygulamaları sayesinde insanlar nerede olduklarını biliyor, kullanacakları güzergahı tespit edebiliyor
- Akıllı füzeler ve silahlar kendilerinin belirledikleri ya da yönlendirildikleri hedefe insan olmaksızın ulaşabiliyor. Hakeza tanklar, insansız uçaklarla yapay zeka uygulaması bir adım öteye taşındı
Yapay Zeka Nedir?
Bütün bu çalışmalar bilgisayar yazılımları kullanılarak gerçekleştiriliyor. Yapay zeka sistemi ile çalışan yazılımların yüklendiği araçlar, makineler ve robotlar insan gibi düşünüp karar veriyor, analiz çalışması yaparak kendilerinden istenen sonuca varmaya çalışıyor. Böylece tüm işlemler, insan aklının almayacağı bir hızda gerçekleşiyor. Ve bu da insan insanların yaşamını büyük ölçüde değiştiriyor.
Yapay zekanın kullanıldığı yazılımlar sayesinde hastalıklar kolayca teşhis ediliyor ve uygun tedavi yöntemleri geliştirilebiliyor. Radyogram, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve MR gibi cihazlar; yapay zeka temelli yazılımlar ile vücudun farklı bölgelerindeki hastalıkları tespit edebiliyor. Eğitim ve öğretim yazılımları ile her yaştan insanın başarısı artıyor; üniversite sınavına hazırlanan öğrenciler öğretmen olmadan bir dersi ve konuyu öğrenebiliyor.
Vakit geçirmek isteyenler, birtakım satranç programları ya da oyunlar ile eğlenceli uygulamalar yapmak mümkün. Genetik yazılımları ile pek çok hastalığa çözüm bulunması, adli tıpa yardımcı olacak sonuçlar elde edilmesi yine bu yazılımlarla imkan dahilinde. Bilgisayarınızı açtığınızda cihaz, yüz tanıma sistemi ve parmak izi okuyucu ile sizi tanıyor ve sizin izniniz olmaksızın cihazı başkalarının kullanmasına izin vermiyor. Hukuk ve muhasebe alanında da kullanılan yapay zeka ile çalışan yazılımlar kanun, tüzük ve yönetmelikler bağlamında sonuçlara ulaşabiliyor.
Telefonda Yapay Zeka Nedir?
Cep telefonlarının akıllı telefon olarak anıldığı günümüzde artık yapay zeka kullanan işlemciler devreye girmeye başladı. Merak edilen soru ise telefonda artificial intelligence ne işe yarar veya yarayacak olmakta. Bu teknoloji cep telefonlarında temel olarak:
- Akıllı enerji tüketim programlaması
- Gelişmiş fotoğraf tanıma ve anlamlandırma
- Kullanıcı alışkanlıklarına göre yazılımı programlama
- Fotoğraf çekiminde çok daha kararlı otomatik ayarlar
gibi işlemlerde üstün işlemci gücü sağlayabilmektedir. Bir nevi zamanla öğrenebilen ve uygulama alışkanlıklarını kontrol edebilen bir yapı sağlanmaktadır.
Sonuç olarak, bilgisayar teknolojileri ve yazılımları ile çalışan yapay zeka uygulamaları ve programları, yukarıda sayılanlardan başka pek çok alanda kullanılıyor. İnsan gibi düşünen, geniş alan kaplayan verileri saklayan, bunları işleyen ve çıktı veren yapay zekanın kullanıldığı yazılımlar, bundan yıllar önce tahmin edilemeyecek işleri yapıp insanlara yardımcı oluyor.
